Proof of Stake (PoS) là gì? Proof of Stake có an toàn không?
1. Proof of Stake (PoS) là gì?
1. Proof of Stake (PoS) là gì?
Proof of Stake (PoS - Bằng chứng cổ phần) là một thuật toán của Blockchain cho phép người dùng kiếm được phần thưởng khi xác thực các khối trên blockchain. Để trở thành Validator (người xác thực) trên blockchain, người dùng cần ký gửi (Stake) một lượng tài sản nhất định.
Khác với Proof of Work (được sử dụng bởi Bitcoin), Proof of Stake không yêu cầu phần cứng mining đắt tiền hoặc lượng điện lớn. Thay vào đó, mạng lưới sẽ chọn các cá nhân để validate các block dựa trên số lượng coin mà họ sở hữu. Người dùng càng nhiều coin, càng có nhiều khả năng được chọn để validate - do đó thuật toán được đặt tên là Proof of Stake.
Các Validator sẽ xác minh các giao dịch trên mạng lưới và đưa bằng chứng vào khối. Nếu đúng, các Validator sẽ nhận được phần thưởng là lạm phát của Blockchain hoặc phí giao dịch thu về. Ngược lại, nếu Validator sai, họ sẽ chịu phạt bằng việc mất toàn bộ hoặc một phần số tài sản đã ký gửi.
Ví dụ, trên blockchain Terra, người dùng cần Stake LUNA để trở thành Validator và sau đó nhận được phí giao dịch (người dùng có thể trả bằng UST, KRT, LUNA, và nhiều loại tiền số khác).
Proof of Stake (PoS) là gì?
2. Cách Proof of Stake hoạt động
2. Cách Proof of Stake hoạt động
Proof of Stake hoạt động khác với Proof of Work vì nó không sử dụng thợ đào (miners), mà thay vào đó là người xác thực (validators), và không cho phép bất kỳ ai khai thác (mine) các block, mà thay vào đó là “tạo ra” (mint) hoặc “luyện” (forge) các block.
Để trở thành một validator, một node phải đóng một khoản tiền nhất định vào mạng dưới dạng cổ phần (stake). Giống như một khoản tiền đặt cọc bảo mật.
Kích thước của cổ phần sẽ quyết định xác suất của validator được chọn để “luyện” block. Điều này có một mối quan hệ tuyến tính: ví dụ, nếu A đóng $100 và B đóng $1000, B sẽ có xác suất cao hơn gấp 10 lần so với A để được chọn “luyện” block tiếp theo. Mặc dù có vẻ không công bằng vì ưu tiên cho những người giàu có hơn, nhưng trong thực tế, nó công bằng hơn nhiều so với Proof of Work.
Khi một node được chọn để xác thực block tiếp theo, nó sẽ được kiểm tra bởi các node khác trên block trước khi được thêm vào blockchain. Như phần thưởng, node nhận được các khoản phí được liên kết với mỗi giao dịch.
Vậy làm thế nào để tin tưởng các validators trên mạng? Các validators sẽ bị mất một phần cổ phần của họ nếu giao dịch được xác thực là gian lận. Vì vậy chúng ta có thể tin tưởng họ.
3. Ưu và Nhược Điểm của PoS Đồng Thuận
3. Ưu và Nhược Điểm của PoS Đồng Thuận
Ưu điểm
- Tiết kiệm năng lượng.
- Xử lý giao dịch một cách nhanh chóng và không quá tốn kém.
- Không cần thiết phải có thiết bị đặc biệt để tham gia.
Nhược điểm
- Khi đã trở thành Validator, bạn sẽ được nhận thưởng nhờ vào việc xác thực, nhưng sẽ bị giảm vốn. Đôi khi sẽ bị giảm mất phần đã stake lúc đầu.
- Validator nắm lượng lớn có thể ảnh hưởng tới vấn đề xác minh giao dịch. Giống như những người có quyền hàng lớn, có tiếng nói. Đây là lý do tại sao mà Validator cần ủy thác token cho họ.
- Một vài loại token dùng PoS yêu cầu Unlock 1 khoảng thời gian ngắn (1 - 2 tuần). Điều này gây khó khăn trong việc điều chỉnh giá của token.
Ưu và Nhược Điểm của PoS
4. So sánh Proof of Stake và Proof of Work
4. So sánh Proof of Stake và Proof of Work
Đặc điểm | Proof of Work | Proof of Stake |
Cách thức hoạt động | Đào mỏ bằng việc giải quyết các bài toán tính toán phức tạp | Tạo ra các block mới bằng cách đặt cược số tiền và được chọn ngẫu nhiên |
Tiêu thụ năng lượng | Rất lớn, phải sử dụng đồng thời hàng trăm hoặc hàng ngàn thiết bị tính toán | Thấp hơn đáng kể, vì không cần sử dụng các thiết bị mỏ đắt tiền |
Bảo mật | Tốt, nhưng có thể bị tấn công bằng các cuộc tấn công 51% | Tốt, đặc biệt là với các hệ thống PoS mới hơn, với khả năng đồng thuận và bảo mật cao |
Độ phân cấp | Thấp, đặc biệt là khi các máy đào lớn chiếm quyền kiểm soát | Cao hơn, vì một số thợ mỏ có thể sở hữu nhiều đồng tiền hơn, tăng khả năng tham gia vào hệ thống |
Khả năng mở rộng | Hạn chế, vì việc mở rộng đòi hỏi thêm năng lượng tính toán | Tốt, vì không cần phải mở rộng năng lượng tính toán và sử dụng thêm thiết bị mới |
Tốc độ xử lý | Chậm hơn so với PoS | Nhanh hơn so với PoW |
5. Tiền Số Nào Đang Sử Dụng Đồng Thuận PoS?
5. Tiền Số Nào Đang Sử Dụng Đồng Thuận PoS?
Hiện tại, có nhiều tiền số đang sử dụng đồng thuận Proof of Stake (PoS) như :
- Ethereum (ETH): Ethereum là một trong những đồng tiền số lớn nhất và nổi tiếng nhất sử dụng PoS. Nó đang chuyển từ Proof of Work (PoW) sang PoS bằng cách triển khai giao thức Ethereum 2.0.
- Cardano (ADA): Cardano là một đồng tiền số khác sử dụng PoS, với giao thức Ouroboros được phát triển bởi các nhà khoa học của đại học Edinburgh.
- Binance Coin (BNB): Binance Coin được phát triển bởi sàn giao dịch tiền số Binance. Nó sử dụng đồng thuận PoS để xác nhận các giao dịch trên mạng của nó.
- Polkadot (DOT): Polkadot là một nền tảng đa chuỗi khối sử dụng PoS. Nó được phát triển bởi các nhà sáng lập của Ethereum và Parity Technologies.
- Cosmos (ATOM): Cosmos là một nền tảng đa chuỗi khối sử dụng PoS. Nó cho phép các chuỗi khối khác nhau trao đổi dữ liệu và tài nguyên với nhau thông qua giao thức Inter-Blockchain Communication (IBC).
- Tezos (XTZ): Tezos là một đồng tiền số sử dụng PoS với giao thức Liquid Proof of Stake. Nó cho phép các nhà phát triển cập nhật và nâng cấp giao thức một cách dễ dàng.
Ngoài ra, còn nhiều đồng tiền số khác đang sử dụng PoS hoặc kế hoạch chuyển đổi sang PoS trong tương lai.
Tiền Số Đang Sử Dụng Đồng Thuận PoS
6. Proof of Stake có an toàn không?
6. Proof of Stake có an toàn không?
Proof of Stake là một công cụ được sử dụng để xác minh giao dịch trên blockchain. Tuy nhiên, khi chọn tham gia vào một dự án sử dụng PoS, việc đặt câu hỏi về tính an toàn là rất quan trọng.
Nếu tham gia dự án thành công, việc giữ và sử dụng các token Stake sẽ giúp chúng ta nhận được phần thưởng. Đóng góp vào sự phát triển của dự án mà không cần phải biết đến mã nguồn.
Tuy nhiên, nếu chúng ta chọn một dự án không đảm bảo chất lượng hoặc không được bảo mật tốt, sẽ có khả năng mất hoặc giảm giá trầm trọng số lượng token mà chúng ta đang giữ. Vì vậy, việc nghiên cứu kỹ về dự án và đánh giá tính an toàn của nó là rất quan trọng trước khi đầu tư.
7. Hướng dẫn cách đào coin PoS
7. Hướng dẫn cách đào coin PoS
Để đào coin PoS, bạn cần thực hiện 5 bước sau đây:
- Bước 1: Trước tiên, bạn cần mua một số lượng coin cần đào. Điều này có thể thực hiện thông qua các sàn giao dịch uy tín như Binance, Huobi, và nhiều sàn khác.
- Bước 2: Sau khi mua được coin, bạn cần tải ví của đồng coin đó về và thực hiện đồng bộ với máy tính của mình. Trong quá trình đồng bộ, máy tính của bạn phải đảm bảo được kết nối với internet liên tục. Thời gian đồng bộ sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng loại coin.
- Bước 3: Khi đồng bộ xong, bạn cần cho máy tính chạy liên tục 24/24 để đào coin. Bạn nên mua VPS (Virtual Private Server) để đào. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm tiền đầu tư phần cứng, tiền điện và không gian lắp đặt.
- Bước 4: Khi coin được lưu trong ví một khoảng thời gian nhất định, coin sẽ trưởng thành và bắt đầu tham gia giành block. Khi coin của bạn giành được block và tham gia vào việc tạo block mới, bạn sẽ nhận được lãi chuyển thẳng vào ví của mình.
- Bước 5: Khi bạn muốn dừng đào coin PoS, bạn chỉ cần chuyển coin từ ví lên sàn và bán đi.
Tuy nhiên, đào coin PoS không phải là việc đơn giản như việc bỏ coin vào ví và chờ đợi nhận được lợi nhuận. Để nhận được lợi nhuận cao nhất, bạn cần có Weight cao để cạnh tranh với các staker khác. Mục đích là chiếm được block một cách nhanh chóng để nhận coin.
Vậy Weight là gì và làm sao để đạt được Weight cao khi đào coin PoS?
Cách đào coin PoS
8. Weight trong đào coin PoS là gì?
8. Weight trong đào coin PoS là gì?
Weight trong đào coin PoS là chỉ số cân nặng của coin, được tính bằng độ tuổi của coin và số lượng coin được người dùng staking. Khi coin được nạp vào ví, thời gian để coin trưởng thành và tăng Weight thường mất vài giờ đến vài ngày tùy loại coin.
Khi Weight càng cao thì khả năng đào được block càng lớn, nhưng đào coin PoS ở giai đoạn đầu sẽ rất khó khăn. Khi đủ Weight ở block đầu tiên, người dùng chỉ có thể đào được đúng 1 block duy nhất, tuy nhiên số coin này sẽ được chia ra nhiều block sau đó. Sau khoảng 1-2 tuần, thu nhập mới bắt đầu ổn định do mạng lưới netweight đã hình thành.
Trong quá trình stake, người dùng không được phép nhận thêm hoặc rút bớt coin, vì những hành động này sẽ xóa sạch công sức xây dựng mạng lưới netweight và phải chờ đợi để tạo lại. Vì vậy, việc đào coin PoS đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn trọng của người dùng để đạt được lợi nhuận tối đa.