Unicorn Olmak ve Globalde Unicorn Startuplar

YTÜ Girişimcilik Kulübü

1 hour ago·3 min read

Unicorn tanımı, değeri 1 milyar dolar ve daha üstünde olan özel şirketler için kullanılır. Unicorn kelimesi risk sermayesi yatırımcısı Aileen Lee tarafından 2013 yılında kullanılmıştır. Tek boynuzlu atın seçilmesinin nedeni ise, başarılı startupların istatistiksel olarak çok nadir olmasıdır.

Mayıs 2020’ye kadar Türkiye’den hiç unicorn girişim çıkmamıştı. İstanbul merkezli mobil oyun şirketi olan Peak Games 1,8 milyar dolara ABD’li oyun devi Zynga’ya satılmasıyla ilk unicorn girişimimizi böylece çıkarmış olduk. Peak Games 2010 yılında Sidar Şahin tarafından kurulmuş olup zaman içinde oyunları 193 ülkede indirilen bir şirkete dönüşmüştür.

CB Insights’ın güncel verilerine göre şu anda dünyada 532 unicorn şirket bulunuyor. Bu şirketlerin yaklaşık toplam değeri ise 1,78 milyar dolar.

1 milyar dolara ulaşan girişimlerin sayısının ve değerlerinin artmasıyla decacorn kavramı ortaya çıktı. Bu kavram 10 milyar dolar değerlendirmeyi geçen şirketler için kullanılıyor. Decacorn kapsamında dünyada 16 şirket bulunuyor. Bu şirketler, ağırlıklı olarak Çin ve ABD’de yer alıyor. Zamanla decacorn girişim kavramının da yetersiz kalacağı öngörüldüğü için yeni bir tabir olan hectocorn bulundu. Hectocorn, 100 milyar dolar değerindeki girişimler için kullanılıyor.

Hızlı Büyüme Stratejisi

Startuplar bu tarz stratejilerde yüksek miktarlarda fonlanır, sattıkları ürünü/hizmeti daha ucuza satarak rekabet avantajı yaratıp rakiplerini saf dışı bırakarak hızlı bir şekilde büyümeyi denerler. Hızlı büyüme oldukça çekici gelebilir ama uzun vadede sürdürülebilir, değer yaratan şirket yaratmak daha faydalı olacaktır.

Şirket Satın Alımları

Birçok şirket devasa şirketlerin onları satın almasıyla unicorn haline gelmiştir. Yavaş büyüyen piyasalar yüzünden Apple, Facebook ve Google gibi şirketler kurum içi (in-house) projelere para ayırıp yatırım yapmak yerine halihazırda ilgilendikleri konu üzerinde yoğunlaşıp, ticari getiri kazanmış şirketleri satın alırlar.

Yatırıma Uygun Sermayenin Artışı

Tüm dünyadaki özel sermayenin artışı başta ABD’de olmak üzere startuplara yatırılan paranın da artışına sebep olmuştur.

Halka Arzın Önlenmesi

Startupların daha fazla para toplaması için halka arza gerek yoktur. Yatırımcılarına dönüp tekrar tekrar para isteyebilirler çünkü şirketler halka arz edildiğinde yatırımcılarının biçtiği değerin altına inmeleri gibi bir riskle karşı karşıya kalabilirler. Bu sıkıntıyı meşhur Alman otel arama motoru Trivago çekmişti.

Teknolojik Gelişmeler

Özellikle Web 2.0’dan sonra sosyal ağların patlamasıyla ölçek ekonomisi devreye girdi diyebiliriz. Akıllı telefon ve P2P gibi işlerin büyümesine sosyal ağların çok yardımı dokundu.

Bytedance: TikTok, Musical.ly, Toutiao, BuzzVideo, Vigo Video uygulamaların sahibi Pekin merkezli Çinli bir İnternet teknolojisi şirketidir. 2012 yılında Zhang Yiming tarafından kurulmuştur. Bytedance’in 2021 yılındaki değerlemesi 140 milyar dolardır ve yatırımcıları Sequoia Capital China, SIG Asia Investments, Sina Weibo ve Softbank Group’tur.

SpaceX: Merkezi ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. Bu şirket 2002 yılında Elon Musk tarafından kurulmuştur. SpaceX Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır. SpaceX’in 2021 yılındaki değerlemesi 46 milyar dolardır ve yatıRımcıları Founders Fund, Draper Fisher Jurvetson ve Rothenberg Ventures’dır.

UiPath: UiPath, robotik süreç otomasyonu için bir platform geliştiren küresel bir yazılım şirketidir. 2005 yılında Marius Tirca ve Daniel Dines tarafından kurulmuştur. UiPath’in 2021 yılındaki değerlemesi 35 milyar dolardır ve yatırımcıları Accel, capitalG, Earlybrid Venture Capital ve Seedcamp’tir.

Databricks: Apache Spark’ın orijinal yaratıcıları tarafından kurulmuş bir şirkettir. Databricks, otomatik küme yönetimi ve IPython tarzı dizüstü bilgisayarlar sağlayan Spark ile çalışmak için web tabanlı bir platform geliştirir. 2013 yılında kurulmuştur. Databricks’in 2021 yılındaki değerlemesi 28 milyar dolardır ve yatırımcıları Andreessen Horowitz, New Enterprise Associates ve Battery Ventures’dır.