Hợp Đồng Giao Ngay Là Gì? Tìm Hiểu Cơ Chế Hoạt Động

Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào mà các nhà đầu tư giao dịch tài sản mà không phải chờ đợi quá lâu để nhận được lợi nhuận chưa? Họ có thể làm điều này chính là nhờ vào hợp đồng giao ngay. Đối với những ai chưa từng nghe về "hợp đồng giao ngay" hoặc chưa hiểu rõ về cách thức hoạt động của nó, đây chính là cơ hội để bạn khám phá một trong những phương thức giao dịch phổ biến nhất trong thế giới tài chính hiện đại, đặc biệt là trong thị trường crypto. Hãy cùng khám phá chi tiết về hợp đồng giao ngay là gì và các khái niệm quan trọng liên quan trong bài viết này của Coin5s nhé!
Hợp Đồng Giao Ngay Là Gì?

Hợp đồng giao ngay (Spot contract) là một loại hợp đồng trong đó các bên tham gia cam kết mua bán tài sản ngay lập tức, với điều kiện thanh toán và giao dịch sẽ diễn ra trong thời gian ngắn (thường là trong ngày hoặc vài ngày sau đó). Khác với các hợp đồng kỳ hạn (future contracts) hay hợp đồng hoán đổi (swap contracts), hợp đồng giao ngay không có sự trì hoãn mà yêu cầu thực hiện ngay lập tức.

Ví dụ: Bạn đến một cửa hàng và mua một chiếc áo với giá 500.000 VND. Bạn trả tiền ngay lập tức và nhận áo ngay trong cùng một lần giao dịch. Đó chính là hình thức "giao ngay" – bạn nhận được hàng hóa ngay lập tức sau khi thanh toán.

Trong thị trường tiền số, hợp đồng giao ngay cũng hoạt động tương tự. Ví dụ, bạn muốn mua Bitcoin với giá trị thị trường hiện tại và giao dịch sẽ được thực hiện ngay khi bạn đồng ý với mức giá đó.

Giao dịch giao ngay (spot trading) là một hình thức giao dịch mà trong đó các tài sản (chẳng hạn như tiền số, vàng, dầu thô, v.v.) được trao đổi ngay lập tức. Khi bạn thực hiện giao dịch giao ngay, bạn sẽ nhận tài sản ngay sau khi thanh toán hoàn tất.

Ví dụ: Khi bạn mua Bitcoin thông qua giao dịch giao ngay, bạn sẽ nhận Bitcoin vào ví của mình ngay sau khi giao dịch được hoàn tất, mà không phải đợi đến ngày mai hay tuần sau.

Spot trading

Spot trading

Để hiểu rõ hơn về giao dịch giao ngay, bạn cần nắm vững một số thuật ngữ cơ bản:

  • Giá Spot (Spot Price): Đây là giá của tài sản tại thời điểm hiện tại trên thị trường. Nó thay đổi liên tục tùy thuộc vào cung cầu của thị trường.
  • Ký Quỹ (Margin): Là số tiền bạn cần có trong tài khoản để thực hiện giao dịch. Đối với giao dịch giao ngay, ký quỹ có thể không cần thiết, nhưng đối với các giao dịch phức tạp hơn như hợp đồng kỳ hạn, ký quỹ là một yếu tố quan trọng.
  • Lệnh Mua/Bán (Buy/Sell Order): Khi bạn thực hiện giao dịch, bạn sẽ đặt lệnh mua hoặc bán tài sản với giá hiện tại của thị trường.

Hợp đồng giao ngay là một hình thức giao dịch đơn giản, trong đó người mua và người bán đồng ý thực hiện giao dịch ngay lập tức dựa trên giá trị hiện tại của tài sản. Cách thức hoạt động của hợp đồng giao ngay có thể thay đổi tùy theo thị trường. Dưới đây là cách hoạt động trong hai môi trường: thị trường truyền thống và thị trường tiền số.

Trong Thị Trường Truyền Thống

Hãy tưởng tượng bạn đang mua một chiếc xe hơi. Người bán và người mua đồng ý về mức giá, thời gian và cách thức giao nhận. Tương tự, trong thị trường truyền thống (như dầu mỏ, vàng, hoặc ngoại tệ), hai bên sẽ thỏa thuận về giá và các điều kiện giao dịch.

  • Thỏa thuận hợp đồng: Người mua và người bán thống nhất về giá cả, số lượng và thời gian giao nhận tài sản. Họ sẽ ký một hợp đồng chính thức để đảm bảo các điều khoản này.
  • Thanh toán và chuyển giao: Sau khi hợp đồng được ký kết, tài sản sẽ được chuyển từ người bán sang người mua, và tiền thanh toán cũng sẽ được chuyển ngay sau đó, thường trong vài ngày.

Trong Thị Trường tiền số (Crypto Spot Trading)

Trong thế giới tiền số, giao dịch hợp đồng giao ngay có thể dễ dàng hơn nhiều. Hãy tưởng tượng bạn đang mua một món đồ trực tuyến. Bạn chọn sản phẩm, thanh toán, và món đồ sẽ được gửi đến nhà bạn ngay lập tức. Cũng tương tự như vậy trong thị trường tiền số.

  • Đặt lệnh mua hoặc bán: Bạn chọn đồng tiền số bạn muốn mua hoặc bán, nhập số lượng và giao dịch với giá hiện tại. Ví dụ, bạn muốn mua Bitcoin với giá 30,000 USDT mỗi BTC trên sàn Binance.
  • Xử lý giao dịch: Sàn giao dịch sẽ tự động kết nối lệnh mua và bán. Khi lệnh của bạn được khớp, tài sản (ví dụ, Bitcoin) sẽ được chuyển từ người bán sang bạn, và số tiền bạn thanh toán sẽ chuyển đến người bán.
  • Nhận tài sản: Sau khi giao dịch hoàn tất, Bitcoin mà bạn mua sẽ xuất hiện trong ví của bạn ngay lập tức.

Ví dụ: Bạn có 1,000 USDT và muốn mua Bitcoin. Bạn vào sàn Binance, đặt lệnh mua 0.03 BTC với giá 30,000 USDT/BTC. Sau khi lệnh được khớp, 0.03 BTC sẽ ngay lập tức được chuyển vào ví của bạn, và 1,000 USDT sẽ được chuyển đến người bán.

Giao dịch hợp đồng giao ngay

Giao dịch hợp đồng giao ngay

Khi bạn muốn mua bán tiền số, có nhiều cách để thực hiện giao dịch, giống như bạn có thể mua hàng qua các cửa hàng trực tuyến khác nhau. Dưới đây là một số hình thức giao dịch tiền số phổ biến mà bạn có thể tham khảo:

  • CEX (Sàn giao dịch tập trung): Hãy tưởng tượng bạn vào một siêu thị lớn, nơi có nhân viên đứng ra giúp bạn mua bán các sản phẩm. CEX giống như siêu thị này, ví dụ như Binance hay Coinbase. Tại đây, bạn giao dịch qua một bên trung gian, và sàn sẽ giúp bạn giữ tiền và thực hiện giao dịch.
  • DEX (Sàn giao dịch phi tập trung): DEX giống như một chợ trời, nơi mọi người tự do trao đổi với nhau mà không có người quản lý. Ví dụ như Uniswap hay PancakeSwap, bạn có thể giao dịch trực tiếp với người khác mà không cần qua một bên trung gian. Mọi giao dịch được thực hiện tự động nhờ các "hợp đồng thông minh" - giống như các quy tắc được lập trình sẵn.
  • P2P (Giao dịch ngang hàng): P2P là như việc bạn và một người bạn khác trao đổi đồ vật với nhau mà không qua cửa hàng. Ví dụ, trên Binance P2P hay Huobi P2P, bạn có thể mua bán tiền số trực tiếp với người khác. Để đảm bảo an toàn, các giao dịch thường có dịch vụ "ký quỹ", giúp bảo vệ cả hai bên.
  • OTC (Giao dịch ngoài sàn): Đây là hình thức giao dịch lớn, nơi hai bên thỏa thuận trực tiếp mà không qua thị trường công khai. Giống như khi bạn mua một lượng lớn hàng hóa trực tiếp từ nhà cung cấp mà không cần qua cửa hàng. Giao dịch OTC giúp tránh việc ảnh hưởng đến giá thị trường.
  • Giao dịch ký quỹ: Tưởng tượng bạn muốn mua một món đồ đắt tiền nhưng chưa đủ tiền, bạn vay tiền từ một người khác để mua. Giao dịch ký quỹ trong crypto cũng tương tự, bạn vay vốn từ sàn giao dịch để có thể giao dịch với số tiền lớn hơn so với số tiền bạn có. Sàn giao dịch sẽ giữ tài sản của bạn như một "thế chấp" cho khoản vay này.

Hiểu đơn giản, hợp đồng giao ngay giống như bạn mua một món đồ ở cửa hàng: bạn trả tiền và nhận món đồ ngay lập tức. Trong khi đó, các loại hợp đồng khác như hợp đồng tương lai, quyền chọn, hay hoán đổi lại hoạt động theo cách khác, giống như những thỏa thuận hẹn trước hoặc giao dịch phức tạp hơn.

Hợp đồng giao ngay và. Hợp đồng tương lai

  • Hợp đồng giao ngay: Giống như bạn mua rau ở chợ, trả tiền và mang rau về ngay. Giá cả dựa trên giá hiện tại, và bạn nhận được hàng ngay lập tức.
  • Hợp đồng tương lai: Giống như bạn đặt trước rau cho tuần sau với giá đã thỏa thuận hôm nay. Bạn không trả tiền hay nhận hàng ngay, mà phải chờ đến ngày giao hẹn.

Hợp đồng giao ngay và. Hợp đồng hoán đổi

  • Hợp đồng giao ngay: Một giao dịch “một lần xong” – trả tiền và nhận hàng ngay lập tức.
  • Hợp đồng hoán đổi: Tưởng tượng bạn và bạn của mình thỏa thuận trao đổi cơm hộp và bánh mì mỗi ngày trong tuần. Đây là giao dịch dài hạn, lặp đi lặp lại trong một khoảng thời gian.

Hợp đồng giao ngay và Hợp đồng quyền chọn

  • Hợp đồng giao ngay: Giống như bạn mua một chiếc áo và phải trả tiền ngay tại cửa hàng, không có lựa chọn khác.
  • Hợp đồng quyền chọn: Tưởng tượng bạn đặt giữ một chiếc áo trong 1 tuần. Bạn có quyền mua nó sau này nếu thích, nhưng không bắt buộc phải mua. Bạn chỉ trả tiền nếu quyết định lấy chiếc áo.