ORC-20 là gì? Những cải tiến của ORC-20 so với BRC-20
1. ORC-20 là gì?
1. ORC-20 là gì?
Tiêu chuẩn ORC-20 được sử dụng cho các token chạy trên blockchain của Bitcoin. Nó được biểu diễn dưới dạng tệp JSON (JavaScript Object Notation) và được ghi lại trên blockchain của Bitcoin bằng các số sê-ri, tương tự như tiêu chuẩn BRC-20.
Các nhà phát triển của ORC-20 tự giới thiệu rằng tiêu chuẩn token này có khả năng giải quyết một số hạn chế của BRC-20 bằng cách nâng cao bảo mật và tính linh hoạt. Ngoài ra, ORC-20 mở rộng phạm vi của BRC-20 bằng cách hỗ trợ nhiều định dạng dữ liệu hơn và sử dụng mô hình Unspent Transaction Output (UTXO) của Bitcoin để khắc phục vấn đề gấp đôi chi phí trong một giao dịch (double-spending).
Một cách đơn giản để hiểu, ORC-20 có thể coi là một phiên bản cải tiến của BRC-20.
Tuy nhiên, hiện tại ORC-20 đang trong giai đoạn thử nghiệm và không có bất kỳ đảm bảo nào rằng các token được tạo theo tiêu chuẩn này sẽ có giá trị hoặc cung cấp các tiện ích cụ thể. Vì vậy, người dùng nên cẩn trọng và nghiên cứu kỹ trước khi sử dụng ORC-20.
Ví dụ: trong một sự kiện chuyển đổi, việc chuyển đổi token orc (số đăng ký #2504160) từ BRC-20 sang ORC-20 có thể được thực hiện như sau:
{
"p": "orc-20",
"tick": "orc",
"id": "2504160",
"op": "deploy",
"wp": "true"
}
Sau khi quá trình chuyển đổi hoàn tất, tất cả các token sẽ trở thành ORC-20 token.
2. Mô hình hoạt động của ORC-20
2. Mô hình hoạt động của ORC-20
ORC-20 được xây dựng trên cơ sở của Ordinals và sử dụng tiêu chuẩn của BRC-20 token. Mục tiêu của ORC-20 là khuyến khích việc áp dụng Ordinals, cho phép các đối tượng hoạt động trên chuẩn token này sử dụng nhiều loại dữ liệu khác nhau của mạng Bitcoin. Điều này cho phép người dùng triển khai các token ORC-20 mới và chuyển đổi các token BRC-20 hiện có.
Ngoài ra, ORC-20 triển khai mô hình UTXO nhằm xác định nguồn gốc và quyền sở hữu của coin/token trên mạng blockchain. Mô hình UTXO sử dụng cách kiểm tra kích thước và số lượng UTXO được di chuyển trong mạng blockchain. Quá trình này tương tự như giao dịch bằng tiền mặt. Ví dụ, nếu bạn muốn chuyển đi 3 BTC nhưng chỉ có UTXO trị giá 10 BTC trong ví, bạn sẽ phải chuyển hết số tiền và nhận lại khoảng 7 BTC (sau khi trừ phí) dưới dạng UTXO mới (có giá trị nhỏ hơn).
Công thức tính số dư UTXO mới là: Tổng số UTXO ban đầu - Số tiền đã gửi đến địa chỉ khác - Phí giao dịch cho blockchain đó.
Mô hình UTXO có nhiều ưu điểm, bao gồm khả năng mở rộng và bảo mật tốt, xác minh tính hợp lệ của các giao dịch trên blockchain, và mỗi đầu ra giao dịch chỉ được sử dụng một lần trước khi trở thành đầu ra giao dịch cho địa chỉ nhận tiếp theo. Trên chuỗi UTXO, không có tài khoản, thay vào đó, coin được lưu trữ dưới dạng danh sách các UTXO được tạo bằng cách sử dụng UTXO hiện có và tạo ra các UTXO mới tại cùng một vị trí.
Cách thức hoạt động của UTXO trong giao dịch Bitcoin
Dựa trên mô hình UTXO, trong mỗi giao dịch chuyển tiền, người gửi chỉ định số tiền người nhận sẽ nhận được, và số dư còn lại sẽ được trả về cho người gửi. Một giao dịch gửi có thể chuyển số tiền cho nhiều người nhận, và số dư trước đó sẽ trở nên không hợp lệ chỉ sau khi giao dịch hoàn thành.
BRC-20 và ORC-20 đều là các sản phẩm mới và cần thời gian để hoàn thiện. Chúng chưa mang lại nhiều cải tiến đáng chú ý cho Bitcoin blockchain và có thể gây ra nhiều vấn đề như tắc nghẽn mạng lưới và phí giao dịch cao. Do đó, người dùng cần chú ý và nghiên cứu kỹ trước khi sử dụng những sản phẩm này để tránh các rủi ro liên quan đến tài sản.
3. Những cải tiến của ORC-20 so với BRC-20
3. Những cải tiến của ORC-20 so với BRC-20
Những cải tiến của ORC-20 so với BRC-20
4. Các số liệu về ORC-20
4. Các số liệu về ORC-20
Cho đến ngày 11/05/2023, Loveords đã triển khai thành công 420 ORC-20 tokens. Sau khi Binance Academy thông báo về ORC-20, số lượng giao dịch của token này đã tăng đáng kể.
Các giao dịch ORC-20
Dữ liệu từ Dune cho thấy, vào ngày 13/5/2023, số lượng giao dịch ORC-20 trên mạng Bitcoin blockchain đạt mức kỷ lục là 72,200 giao dịch trong một ngày. Trong số đó, khoảng 70,000 Inscription đã được tạo ra (tương đương với 5.9 BTC được thanh toán).
Số ORC-20 Inscription đã được mint trên Bitcoin
Theo thông tin từ Dune Analytics, tính đến thời điểm hiện tại, đã có hơn 237,805 giao dịch ORC-20 được thực hiện, và hơn 18.07 BTC đã được sử dụng làm phí giao dịch. Số lượng token ORC-20 này chủ yếu tập trung vào các dự án như PUNK, PEPE, MEME...
5. Hướng dẫn các bước mint ORC-20
5. Hướng dẫn các bước mint ORC-20
Bước 1: Truy cập và kết nối
- Truy cập vào trang web Unisat tại đường dẫn sau: https://unisat.io/inscribe.
- Nhấp vào nút "Connect" để thiết lập kết nối giữa ví Unisat và giao diện người dùng.
- Sau đó, chọn "Inscribe" và "Text" để lựa chọn loại token mà bạn muốn mint.
Bước 2: Chèn Nonce (viết tắt trong JSON và N)
- Đầu tiên, nhấp vào nút "Single".
- Sau đó, sao chép và dán đoạn mã từ dự án của bạn vào ô trống.
- Tiếp theo, nhấn vào "Next" để tiếp tục quá trình.
Bước 3: Thanh toán và hoàn tất giao dịch
- Sau khi hoàn thành bước 2, bạn sẽ cần lựa chọn mức phí gas phù hợp (Economy, Normal và Custom).
- Khi đã chọn xong, hãy nhấn nút "Submit" và "Pay" để thực hiện thanh toán giao dịch.
- Cuối cùng, xác nhận thông tin ví của bạn và hoàn tất quá trình.
6. Những công cụ hỗ trợ ORC-20
6. Những công cụ hỗ trợ ORC-20
Có một số công cụ hỗ trợ cho ORC-20 như sau:
- OrcDAO: Đây là một công cụ dành cho những người tham gia vào việc tạo token ORC-20. Nó cung cấp các chức năng và tài nguyên hỗ trợ cho quá trình tạo token.
- ORC-20 Guide: Có một hướng dẫn chi tiết về cách triển khai và tạo token ORC-20 trên mạng Bitcoin. Hướng dẫn này cung cấp các bước cụ thể để bạn có thể tạo token ORC-20 một cách dễ dàng.
- BitPunks: Đây là một dự án hỗ trợ người dùng trong việc khám phá các token ORC-20, BRC-20, Punks và các loại token khác. Nó giúp người dùng tìm hiểu và khám phá các dự án liên quan đến ORC-20 và các loại token khác.
- Ont Explorer: Đây là một công cụ được sử dụng để kiểm tra các giao dịch và thống kê dữ liệu on-chain về token ORC-20. Nó cung cấp thông tin về các giao dịch, các địa chỉ chứa token và các dữ liệu khác liên quan đến ORC-20 trên blockchain.
7. Ưu và nhược điểm của ORC-20
7. Ưu và nhược điểm của ORC-20
Ưu điểm
- ORC-20 áp dụng mô hình UTXO để tăng tốc độ chuyển tiền và ngăn chặn việc chi tiêu kép do giao dịch trùng lặp.
- ORC-20 cho phép triển khai và tạo mới token tương tự như BRC-20, mà không bị giới hạn về độ dài ký tự.
- Người triển khai (Deployer) có thể nâng cấp các thông số mới cho token như thuế giao dịch, hình ảnh token, ID token, URL, và có thể tắt chức năng nâng cấp (Upgrade) nếu muốn.
- Người dùng có thể hủy giao dịch bằng cách người gửi và người nhận cùng tạo một Inscription với lệnh "Cancel".
Nhược điểm
- ORC-20 mang đến độ phức tạp và khó sử dụng cho người dùng với nhiều định nghĩa và thao tác mới, ví dụ như việc hủy giao dịch bằng việc tạo Mint Inscription.
- ORC-20 thiếu tính phi tập trung vì vẫn sử dụng tệp JSON, yêu cầu sự phụ thuộc vào các dịch vụ tập trung để truy xuất. Điều này là một hạn chế của hệ sinh thái Ordinals hiện tại, trừ NFT.
- ORC-20 xuất hiện như một sản phẩm "cảm xúc" từ BRC-20, không mang lại đột phá công nghệ hay mục tiêu phát triển rõ ràng.
8. Tổng kết
8. Tổng kết
ORC-20 là một tiêu chuẩn mở cho các token tuân thủ trên mạng lưới Bitcoin, nhằm cải thiện các hạn chế và đưa ra các tính năng mới cho BRC-20. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ORC-20 là một dự án thử nghiệm và không có sự đảm bảo về giá trị hoặc tiện ích của các token được tạo ra theo tiêu chuẩn này. Vì vậy, người dùng cần cẩn thận và tự tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng các token tuân thủ tiêu chuẩn ORC-20. Hy vọng bài viết trên đã giúp các bạn hiểu rõ ORC-20 là gì. Hãy thường xuyên theo dõi Coin5s để thường xuyên cập nhật những thông tin hữu ích nhé!