Layer-2 là gì? Tất tần tật về giải pháp mở rộng layer-2
1. Layer-2 là gì?
1. Layer-2 là gì?
Layer-2 (L2) là một thuật ngữ ám chỉ giải pháp mở rộng của blockchain, được tạo ra nhằm mục đích nâng cao khả năng mở rộng và hiệu quả của các blockchain bằng cách xử lý các giao dịch off-chain (ngoài chuỗi). Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá bốn giải pháp Layer-2 phổ biến nhất, đó là: State channel, Plasma, Rollup và sidechain.
Layer-2 là gì?
2. Các giải pháp Layer-2
2. Các giải pháp Layer-2
State Channels
State Channels được gọi là các kênh trạng thái, đây là các kênh thanh toán off-chain (ngoài chuỗi) cho phép cả hai bên đều có thể giao dịch off-chain nhiều lần, và không cần phải đưa tất cả các giao dịch lên blockchain. Điều này giúp giảm chi phí và thời gian cần thiết cho các giao dịch trên chuỗi, cũng như tải trên blockchain chính. Những state channel đang được sử dụng bởi một số dự án tiền số bao gồm: Lightning Network của Bitcoin, và Raiden Network của Ethereum.
Tuy nhiên,sử dụng state channel cũng có những mặt hạn chế, chẳng hạn như yêu cầu cả hai bên phải liên tục online trong toàn bộ quá trình giao dịch và mọi tranh chấp đều phải được giải quyết trên chuỗi, điều này có thể khá tốn kém.
Plasma
Plasma là một giải pháp Layer-2 liên quan đến việc tạo ra một mạng lưới các blockchain nhỏ hơn, được kết nối với nhau được neo vào blockchain chính. Điều này cho phép xử lý giao dịch nhanh hơn và hiệu quả hơn bằng cách tổng hợp nhiều giao dịch thành một block duy nhất, sau đó block này sẽ được phát tới chuỗi chính để giải quyết. Plasma đã được triển khai bởi một số dự án tiền số, chẳng hạn như OmiseGO và Matic Network.
Tuy nhiên, Plasma có một số lo ngại về bảo mật, chẳng hạn như khả năng "lừa đảo thoát lệnh", trong đó tiền của nạn nhân sẽ bị khóa trong chuỗi Plasma.>
Rollup
Rollups là các giải pháp Layer-2 kết hợp nhiều giao dịch thành một giao dịch duy nhất, giảm tải cho chuỗi chính. Có hai loại rollups chính là: optimistic rollups và zk-rollup. Optimistic rollup giả định rằng hầu hết mọi giao dịch sẽ hợp lệ, và chỉ hoàn nguyên các giao dịch đã được chứng minh là không hợp lệ. Mặt khác, zk-rollup sử dụng zero-knowledge (bằng chứng không cần kiến thức) để cung cấp thêm các lợi ích về quyền riêng tư và bảo mật. Rollup đã được triển khai bởi một số dự án tiền số, chẳng hạn như Arbitrum, Optimism và Loopring. Điểm yếu của Rollup chính là phí gas khá cao,đặc biệt là với các giao dịch online và có độ trễ giữa các giao dịch trực tuyến và ngoại tuyến.
Sidechains
Sidechains là các blockchain riêng biệt có thể tương tác với chuỗi chính, cho phép xử lý giao dịch nhanh hơn và hiệu quả hơn. Sidechains có thể được sử dụng để phát triển và thử nghiệm các tính năng hoặc ứng dụng mới trước khi triển khai chúng trên chuỗi chính. Một số dự án tiền số, chẳng hạn như RSK và Liquid, sử dụng sidechains như một giải pháp Layer-2.
Thế nhưng, sidechains yêu cầu mức độ tin cậy cao, vì chúng dựa trên một bộ trình xác nhận hạn chế.
Sidechains
3. So sánh các giải pháp layer-2
3. So sánh các giải pháp layer-2
Mỗi giải pháp Layer-2 đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng.
- Xét về tốc độ, Plasma và state channel là giải pháp nhanh nhất, trong khi các rollup và sidechains chậm hơn.
- Xét về khả năng mở rộng, Plasma và rollup có khả năng mở rộng cao, trong khi state channels và sidechains ít có khả năng mở rộng hơn.
- Về mặt bảo mật, zk-rollup là an toàn nhất, trong khi optimistic rollups và state channel có một số lo ngại về bảo mật.
- Về mặt phi tập trung, sidechains có tính phi tập trung kém, trong khi Plasma và rollup yêu cầu ít trình xác thực hơn.