Proof-of-Stake (PoS) là gì?

• Với cơ chế proof-of-work, các máy tính ăn điện ở mọi nơi trên thế giới cùng cạnh tranh để xác thực những nhóm giao dịch (một block). Với proof-of-stake, các máy tính làm việc cùng nhau để quyết định xem node (máy tính) nào sẽ xác nhận các block tiếp theo.
• Theo cơ chế bằng chứng về cổ phần, những người có mức ký gửi lớn hơn - lượng tiền tệ lớn hơn được giữ trong ví- sẽ có cơ hội được chọn làm người xác thực block cao hơn, từ đó kiếm được phí giao dịch.
• Proof-of-stake đã phát triển thành các mô hình mới nơi những người có lượng tiền ảo nhỏ có thể bỏ tiền vào một nhóm ký gửi để kiếm phần thưởng, hoặc họ có thể bỏ tiền vào những nơi phí giao dịch được chia cho những người xác thực bằng một phương pháp khác.
• Trong khi proof-of-stake cung cấp một số lợi ích quan trọng hơn so với phương pháp proof-of-stake, ba lợi ích đáng chú ý nhất là: giao dịch nhanh hơn, chi phí thấp hơn và ít tiêu tốn năng lượng hơn.

Quan trọng: Nhược điểm lớn nhất của proof-of-stake sẽ xảy ra nếu ai đó hoặc một nhóm nào đó gom hơn hơn 50% tổng nguồn cung tiền ảo. Các node và trình xác thực được chọn ra bằng phiếu bầu và những người có mức ký gửi lớn sẽ nhận được nhiều phiếu bầu hơn. Nếu ai đó gom được từ 51% trở lên, họ có quyền kiểm soát 100% blockchain và có thể hành động vì lợi ích của riêng mình để gây thiệt hại cho những người khác trên mạng lưới, đây còn được gọi là cuộc tấn công 51%.

Điều này rất khó xảy ra với các loại tiền tệ lớn như Ethereum, nơi đòi hỏi rất nhiều tiền để thực hiện nhưng lại là mối lo ngại cho các loại tiền tệ nhỏ hơn, tập trung hơn.

Trong khi hệ thống proof-of-stake sẽ thưởng và khuyến khích những thợ đào, nó đồng thời cũng ngăn chặn hành kẻ gian thực hiện hành vi độc hại bằng cách cắt khoảng ký gửi, loại bỏ chúng khỏi mạng lưới, v.v...

Proof-of-stake sẽ là một cơ chế xác thực và đồng thuận phổ biến trong tương lai, nhưng nó không phải là cơ chế đồng thuận duy nhất trên thế giới. Dưới đây là các cơ chế xác thực blockchain khác mà bạn nên tìm hiểu (một vài cơ chế số đã phát triển dựa trên proof-of-stake):

• Proof-of-work: đây là cơ chế được Bitcoin sử dụng. Trong proof-of-work, các máy đào sẽ cạnh tranh để tạo block và giành lấy phần thưởng.

• Proof-of-stake được ủy quyền: Đây là một biến thể của cơ chế proof-of-stake, nơi những người ký gửi tiền sẽ chọn ra một node làm người đại diện tạo để tạo block mới. EOS và Cardano là những loại tiền số sử dụng cơ chế này.

• Proof-of-authority (bằng chứng ủy quyền): Các blockchain sử dụng proof-of-authority sẽ dựa vào các node có quyền hạn cụ thể để xác thực và tạo các block mới.

• Proof-of-burn (bằng chứng đốt cháy): Để tham gia đào trong mạng lưới proof of burn, những người mới phải “đốt” (một thuật ngữ ám chỉ hành động gửi tiền đến một địa chỉ chuyên biệt không thể truy cập được, nhằm tiêu hủy chúng một cách hiệu quả). Tài khoản nào càng đốt được nhiều tiền thì càng có khả năng được chọn để xác thực block tiếp theo và kiếm phần thưởng càng cao. Slimcoin là tiền số sử dụng proof-of-burn.

• Proof-of-capacity (bằng chứng về dung lượng): Với proof-of-capacity, các node sở hữu dung lượng ổ cứng khả dụng nhất sẽ có khả năng được chọn làm nhà xác thực block mới và được kiếm phần thưởng. Tiền số Signum đang sử dụng phương pháp xác thực này. 

• Proof-of-elapsed time (bằng chứng về thời gian trôi qua): Bằng chứng về thời gian trôi qua cũng sử dụng máy đào giống như bằng chứng về công việc, nhưng nó sử dụng một hệ thống tin cậy để giảm tính cạnh tranh cũng như mức độ sử dụng năng lượng. Intel đã phát triển phương pháp này, với Sawtooth Hyperledger là tiền số sử dụng nó.