Restaking là gì? Ưu Và Nhược Điểm của ReStaking
1. Restaking là gì?
1. Restaking là gì?
Restaking là một thuật ngữ xuất hiện lần đầu trong dự án EigenLayer. Dự án này đã phát triển và tạo ra các sản phẩm liên quan đến khái niệm này. Ý tưởng của Restaking là stake (gửi cược) lại các token dễ dàng chuyển đổi để đảm bảo tính bảo mật và cho phép người dùng nhận lại phần thưởng từ các dịch vụ mà middleware cung cấp.
Tuy nhiên, cơ chế Restaking vẫn đang mới mẻ và chưa có một mô hình tiêu chuẩn như các lĩnh vực như DEX, Lending, Liquid Staking Derivatives... Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ sử dụng mô hình Restaking của EigenLayer như một ví dụ để minh họa.
2. Bối cảnh ra đời của Restaking
2. Bối cảnh ra đời của Restaking
Vào năm 2009, Bitcoin đã mang đến một tầm nhìn về sự tin tưởng phi tập trung. Tuy nhiên, Bitcoin chỉ cho phép thực hiện các giao dịch chuyển đổi BTC. Vì vậy, Ethereum đã ra đời với mục tiêu tạo ra một lớp thực thi EVM dựa trên mô-đun tin cậy của Ethereum. Điều này cho phép các nhà phát triển hiện có khả năng xây dựng các ứng dụng trên Ethereum mà không cần phải khởi động một mạng lưới mới.
Tuy nhiên, Ethereum vẫn đối mặt với một số vấn đề:
Vấn đề 1: Các blockchain mới không thể tận dụng được tính bảo mật của blockchain gốc. Để giải quyết vấn đề này, mô hình Modular blockchain đã được đưa ra nhằm cải thiện một phần các hạn chế này.
Mô hình modular của Ethereum blockchain
Vấn đề 2: Ethereum phải phụ thuộc vào các dự án middleware như Oracle, Bridge, v.v. Tuy nhiên, việc phát triển các trust network riêng của các middleware và độ an toàn của chúng không cao, dẫn đến chúng trở thành một điểm yếu trong một modular stack.
Vấn đề 3: Ethereum (ETH) không thể hấp thụ hết giá trị vì người dùng cần sử dụng các token của các Dapp khác.
Vấn đề 4: Mô hình chi phí không tối ưu, vì việc sử dụng các dịch vụ có thể đòi hỏi chi phí cao hơn giá trị mà chúng mang lại.
Do đó, để tăng tính bảo mật cho các ứng dụng trung gian này, Restaking đã được đưa ra như một giải pháp cho vấn đề này.
3. Mô hình hoạt động của Restaking
3. Mô hình hoạt động của Restaking
Người dùng có thể tham gia trở validator bằng cách gửi ETH vào smart contract. Trên cơ sở thông thường, người xác nhận sẽ có nhiệm vụ xác thực các giao dịch và nhận phần thưởng hoặc bị phạt nếu có hành vi không đúng.
Ngoài ra, nhà điều hành node (node operators) cũng có thể chuyển ETH của họ vào smart contract của EigenLayer.
Nhà điều hành node sẽ lựa chọn các dịch vụ mà họ muốn cung cấp cho các dự án trung gian (middleware) như Oracle, Data Availability, Sidechains, Rollups,...
Nhà điều hành node có thể nhận phần thưởng từ công việc của mình. Trong trường hợp vi phạm, cơ chế slashing sẽ tự động áp dụng phạt và cắt giảm số lượng ETH mà họ đã gửi vào smart contract.
Trong blockchain Proof of Stake, slashing áp dụng việc trừ phạt đối với người xác nhận hoặc thành viên nếu họ có hành vi xấu hoặc gây hại. Hình phạt thường là giảm số lượng coin mà họ đã gửi vào mạng lưới tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Mục đích của slashing là ngăn chặn các hành động tấn công và đảm bảo an ninh cho blockchain.
Mô hình hoạt động của Restaking
4. Ưu Và Nhược Điểm của ReStaking
4. Ưu Và Nhược Điểm của ReStaking
Ưu điểm
- Tăng cường thanh khoản cho tài sản LSD Token và LP Token: Việc sử dụng tài sản LSD hoặc LP Token để tham gia Stake vào các Validator không chỉ gia tăng giá trị của tài sản gốc trên mạng lưới gốc mà còn tạo linh hoạt cho các tài sản thanh khoản trong lĩnh vực DeFi.
- Tăng lợi nhuận: Bằng cách chấp nhận tài sản trên hai mạng lưới, người tham gia Stake có thể nhận được lợi nhuận gấp đôi. Hơn nữa, sau khi Stake tài sản trên mạng lưới thứ hai, nhà đầu tư vẫn sở hữu tài sản đại diện có thể sử dụng để tạo ra Stablecoin và tiếp tục tham gia vào thị trường DeFi để kiếm lợi nhuận.
- Tăng cường bảo mật cho mạng lưới sử dụng ReStaking: Sự chấp nhận nhiều tài sản hơn giúp mạng lưới có giá trị cao hơn, tăng cường khả năng chống lại các cuộc tấn công và trở thành một nơi đáng tin cậy cho các dApp, giao thức, và nền tảng khác.
- Ngăn chặn bán tháo: ReStaking đã tạo thêm giá trị cho Token gốc, ngăn chặn việc bán phá giá và giảm thiểu thiệt hại lớn đối với dự án và nhà đầu tư.
- Tăng cường bảo mật cho mạng lưới gốc: Do lợi nhuận hấp dẫn, người nắm giữ tài sản gốc sẽ có động lực tham gia vào Staking, góp phần nâng cao bảo mật và phân quyền cho mạng lưới gốc.
Tăng cường tính bảo mật qua Restaking
Nhược điểm
- Rủi ro mất tài sản: Khi các Node có hành vi xấu, tài sản của người dùng có thể bị chiếm đoạt hoặc bị phạt một phần hoặc toàn bộ mất vĩnh viễn.
- Rủi ro Smart Contract: Trong trường hợp mạng lưới bị tấn công, tài sản có nguy cơ mất hoàn toàn. Tuy nhiên, các mạng lưới sử dụng ReStaking thường rất khó bị tấn công theo lý thuyết.
5. So Sánh ReStaking với Liquid Staking
5. So Sánh ReStaking với Liquid Staking
ReStaking | Liquid Staking |
Người dùng stake tài sản vào smart contract của mạng lưới. | Người dùng stake tài sản vào một giao thức hoặc dịch vụ riêng để tạo thành staked token (ví dụ: Staked ETH). |
Tài sản được cung cấp trực tiếp cho mạng lưới và sử dụng để xác thực giao dịch. | Tài sản được chuyển giao cho giao thức hoặc dịch vụ và token đại diện được tạo ra để đại diện cho tài sản được staked. |
Tài sản thường không thể rút ra cho đến khi kỳ hạn của staking kết thúc. | Tài sản thường có thể rút ra trong khi vẫn nhận được lợi nhuận từ việc staking. |
Người dùng nhận được phần thưởng hoặc bị phạt tùy thuộc vào hoạt động xác thực của họ. | Người dùng nhận được lợi nhuận từ việc staking mà không phải thực hiện hoạt động xác thực. |
Tăng cường tính bảo mật và phân quyền cho mạng lưới. | Tạo thanh khoản cho tài sản staked và giúp tài sản tham gia vào các hoạt động DeFi khác. |
Cần phải tin tưởng vào smart contract và mạng lưới chủ quản. | Cần tin tưởng vào giao thức hoặc dịch vụ Liquid Staking và các cách thức bảo mật mà nó sử dụng. |
Phù hợp cho những người muốn góp phần vào việc bảo mật mạng lưới và nhận được phần thưởng từ việc xác thực. | Phù hợp cho những người muốn nhận lợi nhuận từ việc staking mà không cần thực hiện các hoạt động xác thực. |
Ví dụ: Ethereum 2.0 sử dụng ReStaking cho việc xác thực và bảo mật mạng. | Ví dụ: Staked ETH (STETH) được sử dụng trong Liquid Staking để cung cấp thanh khoản và tận dụng các hoạt động DeFi. |
6. Các Dự Án Nổi Bật Thuộc Mảng ReStaking
6. Các Dự Án Nổi Bật Thuộc Mảng ReStaking
Eigen Layer
Eigen Layer là một dự án được xây dựng bởi một đội ngũ có uy tín và kinh nghiệm trong thị trường Crypto. Dự án đã huy động được số tiền lên đến $64.5 triệu từ các quỹ lớn như Blockchain Capital, Coinbase Ventures, Polychain Capital và Electric Capital.
Đây là dự án đầu tiên giới thiệu và phát triển mô hình ReStaking cho cộng đồng. Eigen Layer tận dụng các tài sản LSD ETH và LP ETH để Stake vào các Validator. Đồng thời, các Node trên mạng lưới Ethereum vẫn tiếp tục tham gia vào mạng lưới của Ethereum.
Mô hình kinh doanh chính của Eigen Layer là cung cấp dịch vụ thuê bảo mật và trình xác thực. Khách hàng của dự án có thể là các dApp, giao thức, Layer 2, Bridge và họ có thể thuê trình xác thực với mức độ bảo mật tùy theo nhu cầu của họ. Một trình xác thực có thể tham gia xác thực cho nhiều khách hàng.
Doanh thu của Eigen Layer được tạo ra từ khách hàng và giao thức sử dụng mạng lưới của họ. Một phần lớn tài sản này sẽ được thưởng cho các Staker.
Khi người dùng Stake tài sản vào mạng lưới Eigen Layer, họ không nhận được bất kỳ Token nào khác. Đồng thời, người dùng cần lựa chọn các trình xác thực đáng tin cậy để đảm bảo an toàn cho tài sản của mình. Nếu trình xác thực có hành vi không đúng, mạng lưới sẽ áp dụng các biện pháp phạt, có thể là một phần hoặc toàn bộ tài sản của người dùng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc những người ủy quyền trình xác thực đó cũng có thể mất tài sản của họ.
Eigen Layer
Tenet
Tenet là một Blockchain Layer 1 thuộc hệ sinh thái Cosmos và được xây dựng bằng bộ công cụ Cosmos SDK. Dự án này được hình thành từ sự hợp tác của những cá nhân chủ chốt trong việc xây dựng dự án Liquid Staking ANKR, dự án lớn nhất trên hệ sinh thái BNB Chain, cùng với những người xây dựng hệ sinh thái Cosmos.
Cùng với các Blockchain khác trong hệ sinh thái, Tenet sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake và hỗ trợ việc Stake Token quản trị của dự án vào các Validator để bảo mật mạng lưới. Tuy nhiên, điểm tiến bộ của Tenet là nó chấp nhận tài sản LSD Token từ các mạng lưới như Ethereum, BNB Chain, Cosmos, Cardano, Polygon, Avalanche và Polkadot.
Nhà đầu tư tham gia Stake tài sản trong Tenet sẽ nhận được Token đại diện là tLSDToken. Tài sản này được chấp nhận làm tài sản thế chấp để Mint Stablecoin LSDC và tham gia vào thị trường DeFi để tạo ra lợi nhuận.
Mô hình kinh doanh của Tenet dựa trên thu phí mạng lưới và thưởng cho các Validator. Hơn nữa, mạng lưới còn Mint Token quản trị dự án gọi là TENET để tặng cho mỗi Block được tạo ra. Phần thưởng sẽ được chia theo trọng số, với người Stake TENET luôn có trọng số là 1, trong khi các tài sản khác có trọng số nhỏ hơn 1 và được quyết định bởi DAO.
Khi vay LSDC, người vay chỉ phải chịu một khoản phí duy nhất tính dựa trên phần trăm tổng tài sản từ 0.5% đến 5%. Ngoài ra, khi quy đổi LSDC trên Tenet, người dùng chỉ phải chịu một khoản phí hoán đổi duy nhất từ 0.5% đến 5%. Tất cả các khoản phí này sẽ phụ thuộc vào hoạt động quy đổi trên mạng lưới. Nếu hoạt động thấp, phí sẽ rẻ, và ngược lại, nhằm đảm bảo giá trị của LSDC duy trì ở mức 1 USD.
Người Stake TENET sẽ nhận được veTENET, một Token mà họ có thể tham gia vào quản trị dự án, chia sẻ doanh thu và nhận phần thưởng hối lộ.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là Tenet phải xây dựng một hệ sinh thái đủ lớn để thu hút nhà đầu tư với doanh thu lớn. Nếu mạng lưới hoạt động không sôi nổi và không có người dùng, việc sử dụng Token TENET làm phần thưởng cho mỗi Block mới sẽ không thể phát triển.
Tenet
Octopus Network
Octopus là một dự án được xây dựng trên nền tảng Near, nhằm tạo ra các Appchain độc lập. Cách tiếp cận này lấy cảm hứng từ Polkadot và yêu cầu các Appchain phải khóa một số lượng Token OCT nhất định để đảm bảo tính bảo mật từ Octopus. Điều đáng chú ý là việc khóa nhiều OCT sẽ tăng cường tính bảo mật.
Gần đây, Octopus đã giới thiệu một sản phẩm mới mang tên ReStaking, lấy cảm hứng từ Eigen Layer. Dự án này cho phép người dùng Stake các tài sản LSD NEAR vào mạng lưới, nhằm tăng tính ứng dụng của tài sản này và nâng cao bảo mật cho cả mạng lưới Octopus và Near.
Tuy nhiên, một vấn đề lớn hiện đang đối diện với Octopus là hệ sinh thái của nó còn quá nhỏ, khiến doanh thu tạo ra không đủ hấp dẫn người dùng. Nếu vấn đề này được giải quyết, Octopus sẽ đóng góp vào sự phát triển sôi nổi của hệ sinh thái Near và thu hút người dùng trở lại.
7. Tương lai của Restaking
7. Tương lai của Restaking
Restaking là một mô hình giải quyết các vấn đề thực tế của Ethereum và có khả năng nâng cao tính bảo mật của mạng lưới này. Mặc dù mô hình này còn mới mẻ và chưa thu hút được nhiều dự án sử dụng, cũng như chưa có tác động lớn đến toàn bộ thị trường DeFi. Vì vậy, chúng ta sẽ tiếp tục theo dõi các động thái của các dự án DeFi lớn khác liên quan đến cơ chế bảo mật này.
Nếu mô hình Restaking thành công trên Ethereum, chúng ta có thể kỳ vọng đến ba tình huống sau:
- Mô hình Restaking sẽ được mở rộng sang các blockchain Proof of Stake khác. Tùy thuộc vào tiềm năng của EigenLayer, họ có thể phát triển mô hình Multichain. Nếu không, có thể xuất hiện các dự án fork trên các chuỗi khác nhằm tiến xa hơn.
- Các dự án trung gian (middleware) có thể gặp xung đột với các dự án Restaking vì giá trị của token của các dự án trung gian sẽ giảm do tính ứng dụng bị hạn chế. Lúc này, các dự án trung gian có thể buộc phải thay đổi mô hình kinh tế của họ để tiếp tục hoạt động, trong trường hợp các dự án Restaking thu hút giá trị.
- Ethereum có thể trở nên khan hiếm hơn trên thị trường vì bây giờ, bên cạnh việc sử dụng để thanh toán phí gas, người ta còn có thể stake trực tiếp trên Baecon chain, stake thông qua Liquid Staking Derivatives và còn có thể restake ở các dự án Restaking khác. Điều này giúp ETH lưu thông ít hơn và tạo cơ sở cho việc tăng giá trị trong dài hạn.
8. Tổng Kết
8. Tổng Kết
Trên đây là những thông tin cơ bản về ReStaking là gì. Hy vọng những nội dung này có thể giúp mọi người có cái nhìn sâu hơn về "những thay đổi của thị trường" trong thời gian sắp tới. Hãy thường xuyên theo dõi Coin5s để thường xuyên cập nhật những thông tin hữu ích nhé!