Force sell là gì? Cách để tránh bị Force-Sell?

Hiện tượng Force Sell phụ thuộc vào ba yếu tố chính là: tỷ lệ ký quỹ, tỷ lệ ký quỹ cảnh báo và tỷ lệ ký quỹ giải chấp (hoặc tỷ lệ ký quỹ tối thiểu).

• Khi tỷ lệ ký quỹ ≥ tỷ lệ ký quỹ cảnh báo: tài khoản của các nhà đầu tư sẽ hoạt động bình thường.
• Khi tỷ lệ ký quỹ cảnh báo > tỷ lệ ký quỹ ≥ tỷ lệ ký quỹ giải chấp: công ty chứng khoán sẽ liên hệ với nhà đầu tư thông qua điện thoại, tin nhắn, hoặc email để thông báo về việc tỷ lệ ký quỹ sắp chạm ngưỡng xử lý, khuyến khích việc nạp thêm vốn hoặc bán cổ phiếu để giảm tỷ lệ ký quỹ về mức quy định. Hiện tượng này được gọi là Call Margin.
• Khi tỷ lệ ký quỹ < tỷ lệ ký quỹ giải chấp: tài khoản sẽ bị Force Sell, công ty chứng khoán sẽ tự động bán cổ phiếu của nhà đầu tư để giảm tỷ lệ ký quỹ về mức an toàn.

Ví dụ sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng Force Sell:

Ông A mua 1000 cổ phiếu X với giá 100.000 đồng/cổ phiếu, tổng tài sản giao dịch là 100.000.000 đồng. Ông A chỉ đầu tư 50.000.000 đồng, còn lại 50.000.000 đồng là vốn vay. Công ty chứng khoán đặt tỷ lệ ký quỹ cảnh báo là 40% và tỷ lệ ký quỹ giải chấp là 30%.

Tính tỷ lệ ký quỹ của ông A: 50.000.000/100.000.000 = 50%.

Sau 2 tháng, giá cổ phiếu X giảm còn 80.000 đồng/cổ phiếu, tổng tài sản của ông A giảm xuống còn 80.000.000 đồng. Dù giá cổ phiếu giảm, mức vay vẫn là 50.000.000 đồng, nên tài sản thực của ông A chỉ còn 30.000.000 đồng.

Tính tỷ lệ ký quỹ của ông A sau đó: 30.000.000/80.000.000 = 37,5%. Đây là tỷ lệ thấp hơn tỷ lệ ký quỹ cảnh báo nhưng cao hơn tỷ lệ ký quỹ giải chấp, vì vậy tài khoản của ông A bị Call Margin.

Nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm xuống còn 70.000 đồng/cổ phiếu, tổng tài sản của ông A sẽ là 70.000.000 đồng, trong đó tài sản thực của ông A chỉ còn 20.000.000 đồng. Tính tỷ lệ ký quỹ của ông A sau đó: 20.000.000/70.000.000 = 28,6%. Đây là tỷ lệ thấp hơn tỷ lệ ký quỹ giải chấp, vì vậy tài khoản của ông A sẽ bị Force Sell, công ty chứng khoán sẽ bán cổ phiếu của ông A để giảm tỷ lệ ký quỹ về mức an toàn.

Dịch vụ vay Margin làm cho việc giao dịch trên thị trường chứng khoán trở nên dễ dàng hơn bằng cách cho phép nhà đầu tư sử dụng một phần vốn của công ty chứng khoán. Tuy nhiên, điều này dẫn đến không ít rủi ro. Một trong những rủi ro đó là tình trạng Force Sell. Để tránh rủi ro này, có một số điều nhà đầu tư cần lưu ý:

• Chỉ sử dụng dịch vụ vay Margin khi đã có đủ kiến thức và kinh nghiệm về thị trường chứng khoán. Việc này sẽ giúp tránh được việc bị Force Sell, đặc biệt là đối với những nhà đầu tư mới hoặc không hiểu rõ về dịch vụ này.
• Nên sử dụng vay Margin khi thị trường chứng khoán đang trong giai đoạn tăng trưởng. Tránh sử dụng khi thị trường giảm hoặc đi ngang vì rủi ro sẽ cao hơn.
• Chọn những cổ phiếu có thanh khoản tốt khi áp dụng vay Margin, tránh cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp.
• Không nên sử dụng toàn bộ margin mà nên thiết lập tỷ lệ vay vừa phải để giữ cho tài khoản an toàn hơn khi giao dịch.
• Nên sử dụng dịch vụ Isolated Margin, tức là vay Margin cho từng cổ phiếu riêng biệt. Điều này giúp hạn chế rủi ro cho toàn bộ tài khoản nếu có biến động trên thị trường.
• Lựa chọn và thiết lập danh mục đầu tư phù hợp với xu hướng biến động của thị trường cũng như quản lý rủi ro là điều quan trọng khi sử dụng dịch vụ vay Margin.